Cihazların gücü W cinsinden ölçülürken UPS’lerin sağlayabileceği güç VA cinsinden ifade edilir. VA, görünür güç anlamına gelirken W, gerçek gücü gösterir. Görünür güç ve gerçek güç arasındaki dönüşüm aşağıdaki formül yardımıyla yapılabilir.
Görünür güç (VA) = Gerçek güç (W)/Güç faktörü (pf)
Eğer cihazların güç faktörünü bilmiyorsanız (çoğu kullanıcı bilmez) bunu 0,7 olarak alabilirsiniz. Buna göre UPS’in maksimum kapasitesini 0,7 sayısıyla çarparak ne kadar güce kadar cihazları çalıştırabileceğini hesaplayabilirsiniz.
Gerçek güç (W) = Görünür güç (VA) x 0,7
Buna göre; maksimum gücü 3.000 VA olarak belirtilen bir UPS, yaklaşık olarak 2.100 W’a kadar güç sağlayabilecektir. Diğer bir deyişle; 2.100 W’lık bir cihazı çalıştırmak için en az 3.000 VA güce sahip bir UPS gereklidir.
UPS, elektrik kesintisi, ani voltaj dalgalanmaları ve şebeke sorunları gibi beklenmedik durumlarda kesintisiz güç kaynağı sağlar. Bu sayede elektrikli aletlerinizde hasar oluşması gibi durumların önüne geçmiş olursunuz.
Ani yük değişimlerine hızlı bir cevap verir.
Kesintisiz çalıştıkları için tüm elektrikli aletlerinizde kullanabilirsiniz.
Bazı cihazlar için kritik öneme sahip olan elektrik kesintisine duyarlı işlemler için de UPS cihazları kullanılır. Örneğin, hastanelerde veya diğer acil durum hizmetlerinde veya evde baktığınız hastanızda güç kaybı gibi bir durumun yaşanması ciddi sonuçlar doğurabilir. UPS, bu gibi durumlarda güvenlik açığını azaltır.
Elektrikli Ev Aletlerinin Elektrik Tüketimi isimli yazımız, size bu konuda fikir verebilir.
Ev için geçerli olan ilk madde ofis ortamında da geçerlidir, ani dalgalanmalar elektrik kesintisi gibi durumlarda hasarın önüne geçmek için size gerekli zamanı sağlar.
UPS, veri merkezleri veya sunucular gibi kritik sistemler için kullanıldığında, veri kaybını önler. Elektrik kesintisi durumunda bile bu sistemlerin çalışmasını sürdürür ve verilerin kaybolmasını engeller.
UPS, iş sürekliliği için son derece önemlidir. Özellikle işletmelerin ve ofislerin iş sürekliliğini sağlamak için kritik sistemlere ihtiyacı vardır. UPS, işletmelerin çalışmasını sürdürmesine yardımcı olur ve iş kesintilerini önler.
Çalışma ve kullanım şekillerine göre birbirlerinden ayrılmaktadırlar. Üç ana gruptan oluşurlar. Bunlar; Line-Interactive UPS, Online UPS, Off-Line UPS şeklindedir.
• Line-Interactive UPS; şebeke üzerinden gelen elektrik varsa şebekeyi ayarlayarak yüke vermektedir. Şebeke kesildiği anda kesintisiz güç kaynağı moduna geçerek, kısa süreli besleme yapan bir modeldir.
• Online UPS; elektriğe uygun olan değerler üzerindeyse elektriği doğrudan şebekeye bağlamaktadır. Fakat değerlerde farklılık olduğu sırada kesintisiz güç kaynağından beslenerek çalışan bir UPS modelidir.
• Offline UPS; şebeke elektriği üzerinden daima kesintisiz güç kaynağı alarak, şebeke gerilimi var ise akülerini şarj ederek kullanım imkanı sunan bir çeşididir
OnLine UPS’lerde şebekede enerji olsun ya da olmasın yük sürekli olarak evirici üzerinden beslenir.
Şebekede enerji olduğu sürece hem aküler şarj edilir, hem de şebeke ile aynı frekansta çalışan evirici yardımıyla yük beslenir.
Şebekede kesinti olması durumunda aküden aldığı enerjiyi yüke aktarır. Yükün bu biçimde beslenmesi sırasında şebekeden veya aküden besleniyor olması UPS çıkış gerilim kalitesi ve sürekliliğini değiştirmemektedir.
Son teknoloji ürünler hep OnLine UPS mantığı ile üretilmektedir.
Online UPS sistemleri, motor-jeneratör uygulamaları gibi dengesiz frekansın sorun olduğu alanlarda da kullanılabilir.
Ayrıca aşırı yüklenme, aşırı ısı, kısa devre gibi UPS üzerinde oluşan herhangi bir arıza durumunda yük Statik Anahtarlar üzerinden kesintisiz olarak şebekeye aktarılır.
En iyi çıkış OnLine UPS sistemlerinde elde edilir. Çünkü şebeke arıza durumu hariç daima AC/DC/AC dönüşümü ile yüke enerji sağlar. Çıkış bu yüzden Off Line ve Line Interactive UPS sistemlerinden daha iyidir.
Offline UPS (Stand-By UPS)’lerde şebekede enerji bulunduğu sürece yük şebekeden beslenir, ancak evirici hazır bekletilir ve şebekede enerji kesildiği anda devreye girerek yükü beslemeye devam eder.
Offline UPS’ler tercih edilirken şebeke kesintisi durumunda devreye girme süresi en kısa olanı tercih edilmelidir.
Daha çok tek kullanıcılı bilgisayar sistemleri ve çok hassas olmayan elektronik cihazlar için uygundur.
Line-Interactive UPS’lerde şebeke varken evirici pasiftir ve bu durumda şebeke gerilimini regüle eden kısım ve akü şarj birimi aktiftir.
Akü grubu ve evirici kısmı, şebeke enerjisi kesildiğinde devreye girer ve aküler üzerinden yükü besler.
Akülerin doldurulması şebekenin normal olduğu durumda eviricinin ters yönde işletilmesiyle sağlanır.
Şebeke hatası oluştuğunda Statik Aktarım Anahtarı açılır ve güç akışı akülerden UPS çıkışına doğru akmaya başlar.
Çıkışa bağlı olan düşük anahtarlama geçişi özellikli regülasyon sistemi sayesinde gerilim düzenlemesi sağlanır ve gerçek düşük şebeke geriliminde (Brownout) de UPS’in çalışması sağlanır.
Aksi halde UPS anahtarlarının aküden çalışma durumuna geçirilir. Bu durum UPS’in çok zayıf şebekelerde de çalışabilmesine imkan vermektedir.
Line-Interactive UPS'ler piyasada özellikle voltaj regülasyonlu UPS olarak bilinmektedir.
Bu doğrudur ancak; line-interactive UPS'lerin birçoğu giriş gerilimini belirli toleranslar içerisinde kaldığı sürece olduğu gibi çıkışına yani yüke vermektedirler.
Bu toleranslar cihaz üreticilerinin tercihine bağlı olarak değişebilmekle birlikte genel olarak 200 VAC ile 235 VAC aralığında oynamaktadır. Bu durum hassas cihazlar için oldukça önemli bir risktir.
UPS için seçebileceğiniz birçok marka mevcuttur. Bunlarıdan bazıları;
gibi markalar en çok öne çıkanlardır. İhtiyacınıza ve kullanım alanınıza göre en uygun olanını seçebilir, zorlanırsanız alacağınız yerden destek isteyebilirsiniz.
