Elektrik Fiyatları, Ağustos 2024
Kaynak: EPİAŞ, 13.12.2024
1 kW Elektrik Birim Fiyatı, Nisan 2024
Kaynak: EPİAŞ, 01.04.2024
Kademeli tarifeye göre, mesken aboneleri için aylık toplam 240 kWh'e kadar olan düşük kademe tüketim miktarı için aktif enerji birim fiyatı daha düşüktür. Aylık 240 kWh'in üstündeki yüksek kademe tüketim için daha fiyat yüksektir. Bu, elektrik tüketimini azaltmak ve tasarruf sağlamak amacıyla uygulanmaktadır.
Örneğin, bir abonenin aylık tüketim miktarı 200 kWh olsun.
Bu tüketim miktarı, kademeli tarifeye göre 1. kademe kapsamındadır. Dolayısıyla, aktif enerji birim fiyatı 1,48 TL/kWh olarak uygulanmıştır. Dağıtım bedeli de 1. kademe için geçerli olan 0,16 TL/kWh olarak hesaplanmıştır.
Faturanın toplam tutarı ise (200 kWh x 1,48 TL/kWh ) + ( 200 kWh x 0,16 TL/kWh ) = 328 TL'dir.
Ülkemizde ücretlendirme sistemlerine göre değişen tek zamanlı ve üç zamanlı elektrik faturalandırma tarifeleri uygulanmaktadır. Bu tarifeler, hanelerdeki yaşam şartlarına ve elektrik tüketme alışkanlıklarına göre bazı avantajlar ve dezavantajları beraberinde getirir.
Bu tarife türünde belirlenmiş üç zaman dilimine özel olarak faturalandırma yapılır. Üç zamanlı tarife hesaplanırken standart değil, daha gelişmiş dijital sayaçlar kullanılarak hangi saatte ne kadar elektrik tüketildiği kaydedilir.
Üç Zamanlı Tarife Fiyatları
Kaynak: EPDK, 01.04.2024
Bu tarifenin avantajı, eğer elektrik tüketimini zamanlama ve geceye yayma şansınız varsa standart tarifeye göre daha ucuz elektrik ödeyebilme imkânı sağlamasıdır. Ne var ki bu amaçla üç zamanlı tarifeye geçmesine rağmen puant dönemindeki tüketimi pahalılaştığı için daha yüklü faturalarla karşılaşanlar da vardır.
Detaylı bilgi için inceleyin: Akıllı Sayaç>>
Elektrik faturası, günün her saati için aynı uygulanacak standart ulusal tarifeye göre kesilir. Eğer elektrik tüketiminizi zamana göre programlama alışkanlığınız yoksa puant döneminde, yani akşam saatlerine denk gelecek aktif elektrik harcamanız için fazla para ödememek bu tarifenin bir avantajıdır.
Tek zamanlı tarifeden üç zamanlıya geçmek için öncelikle tesisatınızda akıllı sayaç takılı olması gerekir. Akıllı sayaç takıldıktan sonra da bölgenize hizmet veren elektrik tedarik şirketine üç zamanlı tarifeye geçmek için bir başvuruda bulunmanız gerekir. Akıllı sayaç sahipleri de tek zamanlı faturadan başladıkları için üç zamanlıya geçiş otomatik olmayacaktır.
Ülkelerin enerji fiyatlandırma politikalarına incelendiğinde, fiyatların belirli bir oranının veya tamamının doğrudan kamu tarafından belirlendiği görülmektedir. Bunun en büyük sebebinin de elektriğin enflasyon miktarında hem sepet bazında direkt hem de üretim ve işletme maliyetlerine dolaylı etkilerinin bulunmasıdır. Tüketici Fiyat Endeksinde (TÜFE) yalnızca konutta kullanılan elektrik fiyatı yer almaktadır. Bu da mesken tarifelerinin belli dönemlerde ciddi sübvansiyona uğramasının ana sebebidir. Konuttaki fiyat ayarlamalarına benzer şekilde ticarethanelerdeki enerji fiyatlarını da etkilediğinden; bu ilişkiyle de hizmetler, temel mallar ya da işlenmiş gıda gibi grupların fiyatları üzerinde dolaylı yansımalar görülebilmektedir.
Aşağıdaki tabloda 2015 yılından bugüne mesken ve ticarethane tarifelerinin değişimi gösterilmektedir. Özellikle 2016 ve takip eden 2017 yılında, elektrik enerjisi maliyetleri artmış olsa da büyük ölçüde politik sebeplerle maliyet artışı son tüketiciye uzun bir süre yansıtılmadı. Ancak bu durum 2018 yılı boyunca her çeyrekte daha yüksek oranda elektrik zammı yapılması ile sonuçlandı.
Elektrik zamları hakkında detaylı bilgi için inceleyin: Eletrik Zamları >>
Üç zamanlı tarifeye göre, saat 23.00-08.00 arasına denk gelen elektrik tüketimi en ucuzdur. Tek zamanlı tarifede ise fiyat her saat için sabittir.
Yaşam tarzı ve ne tür elektrikli aletlerin ne sıklıkla kullanıldığı hangi saatlerde elektrik tüketiminin artacağını da belirler. Günlük kullanım alışkanlıklarınızı değiştirerek en pahalı elektriğin olduğu puant döneminde fazla tüketim yapmaktan kaçınabilirsiniz.. Örneğin çamaşır ve bulaşık makinesini sık çalıştırıyorsanız gece çalışmaya programlayıp daha ucuz elektrik tüketmelerini sağlayabilirsiniz. Doğrudan sizin kullanmanız gereken elektrik süpürgesi veya ütü gibi aletleri ise sabah saatlerinde kullanabilirsiniz.
Elektrik harcamalarınızı uyguna getirmek için okuyun: Enerji Tasarrufu>>
Elektrik faturasını taşıma ile ilgili detaylı bilgi için okuyun: İndirimli Elektrik Faturası>>
Elektrik fiyatları, bir abonenin türüne (ticari, konut veya sanayi gibi) ve tüketim miktarına göre farklılık gösterebilir. Her ülke veya bölgede elektrik fiyatlandırması farklı olabilir ve genellikle yerel elektrik dağıtım şirketleri veya tedarikçileri tarafından belirlenir.
Elektrik aboneliğine dair detaylı bilgilere ulaşmak için inceleyin: Elektrik Aboneliği>>
Elektrik fiyatı, sadece birim fiyat baz alınarak belirlenmez. Bu fiyata ek olarak tedarik şirketi ya da devlete verilen hizmet bedelleri ve vergiler de faturaya yansıtılır.
Elektrik faturalarında yaygın olarak sayaç okuma tarihi ve saati, kullanım periyodu, sayaç endeksi, tüketim miktarı ve tarife bilgileri yer alır. Duruma göre bazı faturalarda ek detaylar ve açıklamalar da bulunabilir.
Aktif enerji bedeli olarak da geçen bu miktar, 1 kWsa tüketim başına hesaplanmış birim fiyattır. Tedarikçisini değiştirmemiş haneler için meskenlerde 240 kilovat saate kadar olan düşük kademe tüketimlerde enerji bedeli kilovat başına 1.21 TL, 240 kilovat saati aşan ve yüksek kademe grubuna giren tüketimlerde ise 1.98 TL’dir.
Elektrik Tüketim Bedeli (Aktif Enerji Fiyatı) >>
Elektrik dağıtım şirketine ödenen hizmet bedelidir, 33.5 kuruşa denk gelir. İş yerleri ve ticarethanelerde yaklaşık 34 kuruş, sanayide ise 25 kuruş olarak hesaplanır. Bu bedel, tedarikçinin elektriği üretim tesisinden alıp konutunuza ya da iş yerinize ulaştırması için yapılan ödemedir.
Belediye tüketim vergisi olarak da geçer. Belediye Gelirler Kanunu gereğince tüketiciler tarafından belediyeye aktif enerji bedelinin %5’i oranında yapılan ödemedir. Sanayide ise bu oran %1’dir.
Faturalarda diğer vergi ve masraflar da eklendikten sonra ulaşan tutar üzerinden hesaplanan KDV, Mart 2024 itibariyle meskenlerde ve tarımsal sulamada kullanılan elektrik için %8 oranındadır.
Türkiye’de elektrik faturası tarifeleri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlense de, birim fiyat devlet ve özel sektör kalemlerinden etkilenir. Tedarik şirketlerinin kendi aralarındaki serbest piyasa dinamikleri de serbest tüketicilerin standarda göre indirimli elektrik tarifelerinden faydalanmasına olanak tanır. Elektrik birim fiyatını etkileyen faktörler ve kurumlar aşağıdaki listedeki gibidir:
Türkiye’de elektrik fiyatını belirleme yetkisi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’nun elindedir. EPDK, aktif enerji tüketim birim fiyatını belirlerken EPİAŞ, EÜAŞ ve YEKDEM bedellerini dikkate alır ve üç aylık bir ulusal tarife hazırlar. Aktif enerji birim fiyatı böylece şekillenir. Tedarikçisini değiştiren tüketicilerin yararlanacağı elektrik faturası indirimi de bu tarife üzerinden yapılır.
Enerji Piyasası İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ), elektrik üreten santrallerden gelen elektriği elektrik piyasası üzerinden satışa çıkarır. Tedarikçi firmalar da elektriği bu piyasa üzerinden alıp bölgelerine dağıtır. Bu sebeple elektrik borsasında belirlenen çıkış fiyatları, elektrik birim fiyatını ve faturayı doğrudan etkiler.
Kamu sahipliğindeki Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) santrallerinden elde edilen enerjinin, piyasaya hangi birim fiyatı üzerinden sürüleceğine EPDK karar verir. EÜAŞ ise belirlenen birim fiyat üzerinden tedarikçilere toptan satışı gerçekleştiren kurumdur. Toptan satış için uygulayacakları tarife ve masraflar elektrik birim fiyatını etkiler.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM), ülkenin elektrik piyasasında yenilenebilir enerjiyi teşvik etmek amacıyla hayata geçirilmiştir. YEKDEM, elektriğini yenilenebilir enerjiden karşılayan santrallere dolar cinsinden alım garantisi vermiştir. Bu masraf, kWsa birim fiyatı üzerinden tüketicilere de yansıdığından faturalarda etkilidir.
Kurumlar haricinde elektrik birim fiyatında etkili olan bazı dış faktörler de vardır. Santrallere zarar veren doğal afetler, bu kurumların borç yapılandırmasına bağlı olarak döviz kurundaki dalgalanmalar ve devletin cari açık, savaş durumu vb. gibi sebeplerle uygulayabileceği zam politikaları, fatura fiyatlarında dalgalanmalara sebep olabilir.
Elektrik güvence bedeli, elektrik tedarikçilerinin müşterilerinden aldığı bir tür teminat veya güvence ücretidir. Bu bedel, tedarikçinin müşteriye elektrik sağlaması karşılığında olası borç veya ödemeleri karşılamak için alınır.
Elektrik cayma bedeli, bir müşterinin elektrik tedarikçisiyle olan sözleşmesini önceden sonlandırması durumunda ödemek zorunda olduğu bir bedeldir. Elektrik tedarikçisiyle yapılan sözleşmeler genellikle belirli bir süre için yapılır ve bu süre içinde müşteri, sözleşmeyi feshetmek isterse, tedarikçi tarafından belirli bir miktar cayma bedeli talep edilebilir.
Elektrik kesme veya bağlama bedeli, elektrik dağıtım şirketleri veya yerel enerji otoriteleri tarafından müşterilere uygulanan bir ücrettir. Bu ücret, genellikle yeni bir elektrik bağlantısı kurulması, mevcut bir bağlantının yeniden bağlanması veya elektrik hizmetinin geçici olarak kesilmesi gibi durumlarda tahsil edilir.
Elektrik Kesme Bağlama Bedeli >>
Sayaç kontrol bedeli, elektrik tedarik şirketlerinin veya elektrik dağıtım şirketlerinin müşterilere uyguladığı bir ücrettir. Bu ücret, genellikle bir sayacın doğruluğunu kontrol etmek veya bir sayaç arızası durumunda müdahale etmek için yapılan işlemler için tahsil edilir.
Tedarikçi değiştirerek sunulan indirimli elektrikten faydalanmak için serbest tüketici olmak gerekir. Elektrik kullanım miktarı belirli bir seviye üzerinde olan tüketiciler serbest tüketici olma hakkına sahiptir.
