Güneşlenme süresi, bir bölgede belirli bir zaman diliminde güneşin gökyüzünde görülebildiği zaman dilimidir. Dünyanın şekli ve güneşin etrafındaki hareketleri sebebiyle ülkeden ülkeye, bölgeden bölgeye güneşlenme sürelerinde önemli farklar vardır.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının gün geçtikçe önem kazandığı günümüzde, ortalama güneşlenme süresi yüksek bölgeler, güneş enerjisinden faydalanmada önemli bir avantaja sahiptir. Ülkemizde de pek çok bölge ve şehir, önemli bir güneşlenme süresi ve güneş enerjisi potansiyeline sahiptir. Özellikle bu bölgelerde, güneş enerjisi santrallerine yapılan yatırımlar çok kısa sürelerde kendini amorti eder.
Türkiye’de güneşlenme süreleri ve güneş enerjisi potansiyeli en yüksek bölgeler Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgeleridir. Bu bölgeleri sırasıyla Doğu Anadolu, İç Anadolu, Ege ve Marmara bölgeleri takip eder. Güneyden kuzeye gittikçe ortalama güneşlenme süresi azalır.
Ülkemizde güneşlenme süresi en düşük bölge, Karadeniz Bölgesi’dir. Coğrafi konumu ve yağmurlu gün sayısının fazla olması sebebiyle Karadeniz Bölgesi, en düşük güneşlenme süresine sahiptir. Buna rağmen Karadeniz Bölgesi, güneşten önemli ölçüde enerji üreten birçok Avrupa ülkesinden daha fazla güneşlenme süresine sahiptir. Türkiye’de güneşlenme süresi ve güneş enerjisi potansiyeli en fazla bölgeler Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgeleridir.
Tabloda bölgelerin her yıl için güneşli geçen toplam saat ortalaması ve bu sürenin kilovat saat bazında yıllık güneş enerjisi potansiyeli cinsinden karşılığı görülebilir.
Türkiye, coğrafi konumu ile önemli bir güneş enerjisi potansiyeline sahiptir. Yılın önemli bir bölümünde, Türkiye’nin önemli bir kısmında güneş ışınları doğrudan gelir, bu da yüksek bir enerji üretim kapasitesi anlamına gelir. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca hazırlanan Türkiye’nin Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlası’nda (GEPA), yıllık toplam güneşlenme süresinin 2.737 saat (günde yaklaşık 7,5 saat) olduğu belirtiliyor. Bu süre, güneşten yılda 1.527 kWh/m² (günde yaklaşık 4,2 kWh/m²) enerji üretilebileceği demektir.
Türkiye, güneş enerjisinden yılda 405 milyar kWh elektrik üretim kapasitesine sahiptir. Türkiye’de yılın ortalama 110 günü, güneş ışınlarından faydalanılarak önemli ölçüde enerji üretilebilir. Ancak, Türkiye’nin tüm bölge ve şehirlerindeki güneşlenme süresi elbette aynı değildir. Coğrafi konum ve iklime göre bölgeler arasındaki güneşlenme süreleri farklılık gösterir.
Türkiye, büyük bir güneş enerjisi potansiyeline sahip olmasına rağmen, en önemli yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan güneşten ne yazık ki yeterince faydalanılamıyor. Türkiye’de güneş enerjisinden en fazla faydalanılan alan ise konutlarda su ısıtma. Elektrik üretimi baz alınırsa; farklı kaynaklar ile kıyaslandığında güneş enerjisi oldukça düşük bir orana sahip. Ancak, güneş enerjisinden yararlanma oranı her yıl artıyor.
Güneşlenme süresi ve güneş enerji potansiyeli Türkiye’ye oranla oldukça düşük olan Avrupa ülkeleri, enerji ihtiyaçlarının önemli bir bölümünü güneşten karşılıyor. Türkiye’de de yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik yatırımların yapılması ve bilinirliğin artması ile güneş enerjisinden faydalanma oranının önümüzdeki yıllarda daha da artacağı öngörülüyor.
